Wat is stress?
Deadlines, verhuizingen, nieuwe baan, relatieproblemen, weinig slaap enzovoorts, allemaal zaken die stress kunnen geven. Toch blijft stress vaak een vaag begrip. Er kunnen namelijk stressoren (stressvolle prikkels) aanwezig zijn, zonder dat we ons perse ‘gestresst’ hoeven te voelen. En wanneer we dan stress hebben, hoeveel stress hebben we dan? Stress is lastig te meten, toch ga ik een poging doen om het uit te leggen.
Stress is een reactie op een interne verandering. Deze verandering kan intern plaatsvinden of extern zich aandienen.
We kunnen daarmee fysieke en mentale stress van elkaar onderscheiden. Net als een stressreactie en aanhoudende stress.
Interne veranderingen
Stress kan in alle vormen en maten komen, maar belangrijk om te onthouden is dat ‘stress’ altijd een trigger heeft. Zo kan een verhuizing of een beladen gesprek ‘stress’ opleveren, maar kan stress ook lichamelijk ontstaan door een training of bijvoorbeeld door de griep.
De trigger zet een proces in werking waarbij de balans in het lichaam wegvalt en deze herstelt dient te worden. In veel gevallen is dit een proces wat automatisch verloopt en de balans succesvol herstelt. Toch blijft stress in sommige gevallen langer aanwezig dan gewenst of verergert deze zelfs.
Kortdurende- vs. langdurende stress
Alhoewel kortdurende- en langdurende stress beide een impact hebben op gezondheid en prestatie, kent de ene meer nadelen dan de andere. Binnen de wereld van nadelen, zal op lang termijn aanhoudende stress altijd meer schade aanbrengen dan eenmalige kortdurende stress. Korte termijn stress lijkt in de regel vaak minder complex, waar langdurende stress verbonden is met meerdere factoren. Dit geldt eveneens voor de oplossing. Maar laten we eerst eens inzoomen op de impact van stress.
De invloed van stress
Stress en gezondheid
Wanneer het lichaam onder stress is, staat het onder spanning. Het is uit balans en het probeert zichzelf weer in balans te krijgen. Dit proces is hoognodig, maar komt vaak niet zonder slag of stoten. Een stressreactie heeft daarmee impact op onze fysieke en mentale gezondheid. Piekeren, een lager zelfbeeld, ‘niet lekker in je vel zitten’, vermoeid, prikkelbaar, een gebrekkige nachtrust, onrust, continue ‘aan staan’ en ga zo maar door. De reactie van stress kent een domino effect op gezondheidsniveau, naarmate de symptomen zelf weer een negatieve impact op de gezondheid hebben.
Stress, training en krachtprestatie
Dat stress verre van optimaal is, zal je ondertussen weten. Maar welke invloed heeft stress op onze fysieke doelen en (kracht)progressie?
Cortisol en testosteron
Twee hormonen die belangrijk zijn in dit verhaal zijn: cortisol (stresshormoon) en testosteron (gelinkt aan potentie voor spiergroei). Deze twee hormonen hebben een negatief effect op elkaar; wanneer de ene hoog staat, staat de andere laag. Wanneer testosteron hoog is, zal cortisol afnemen. Wanneer cortisol toeneemt, zal testosteron afnemen.
Op gebied van krachtprestatie en spierontwikkeling zijn hogere testosteron waarden belangrijk en is het daarmee een gegeven dat cortisol daarvoor laag dient te zijn.
Herstelcapaciteit
De verhouding cortisol/testosteron heeft invloed op welzijn, herstelcapaciteit en krachttoename/spiertoename. Stress zal dit verhaal negatief beïnvloeden en daarmee schade toebrengen aan de herstelcapaciteit en mogelijke progressie. Meer stress kan de krachttoename halveren, de hersteltijd verdubbelen en het blessurerisico laten toenemen.
Stress en vetverlies
Daarnaast heeft stress ook invloed op de manier waarop ons lichaam omgaat met onze energie. Stress resultaat vaak in een lagere energie uitgave, een hogere eetlust. Beide factoren maken vetverlies niet onmogelijk, maar zeker wel een stuk moeilijker. Er wordt minder energie uitgegeven, terwijl er alleen maar meer behoefte is naar eten en hoogstwaarschijnlijk ook met een voorkeur voor gemakkelijke opties. Stress kan een eenvoudig vetverlies proces behoorlijk bemoeilijken.
Wat te doen?
Los van het feit dat je jouw aanpak hier op kunt aanpassen, is dit naar mijn idee niet hetgeen waar de focus naartoe zou moeten gaan. Het omgaan met nadelen, is namelijk altijd ondergeschikt aan het elimineren van nadelen.De optimalisatie van het leven en het verminderen van stress zal resulteren in meer progressie, binnen de sportschool én buiten de sportschool. Meer progressie, start bij een gelukkig leven.
Benieuwd wat jij kan doen om stress te verlagen? Lees de hier de blog waarin we je uitleggen wat jij kunt doen om stress te verlagen.
